Marie van de Middelhaai geeft zo’n 23 jaar rondleidingen in en rond haar boerderij uit 1650, die anno 1750 een stenen voorgevel met schuiframen kreeg en anno 1890 werd voorzien van een herd (historische huiskamer), een geut (historische keuken) met pomp en kelder, een plee met poepdoos enz. en sindsdien nauwelijks is veranderd. Marie leeft ouderwets: zij slaapt in de bedstee, breit haar eigen sokken en borstrokken, spreekt ‘t Vlijmens dialect, heeft een kabinet vol Vlijmense mutsen en eet ouderwetse (vergeten) groenten uit haar moeshof. De boerderijbiotoop (de omgeving van de boerderij) is nog ouderwets groen. Gemeente Heusden heeft, tot grote verbijstering van Marie, 2 nieuwbouwhuizen gepland vol in het zicht vanuit de historische huiskamer(ramen), waardoor de 19de-eeuwse boerensfeer van Marie haar levend museum voorgoed verloren zal gaan. Marie beschrijft wekelijks haar dagelijkse leven in de nu nog ouderwetse groene boerderijbiotoop. Óóns Marie schrééf in de afgelópen 23 jaoren bè mekare 114 liekes óver ’t aauwverwetse alledaogse eenvoudige tevrejen boerelèèven. Marie pebeert van ieder lieke ’n kort filmke te maoken mi grúún beelden van ’t bóéderijke, van binnen en van búíten, zólang dè nog kan. Ès er die medèèrn húís komen te staon, zullen die-j-’t ùìtzicht van ’t bóéderijke verinneweren, dan is ’t aauwverwetse, sund zat, vórt vèùrgóéd vèùrbij, krek ès bè kesteeltje Stéénenburg in Kúíjk. Wilde de aauwverwetse filmkes gèère (vèùr de Hàòrstéég: gaare) zíén, dan kande die op Facebook vèènden gewóón onder de naom Marie van de Middelhaai. Déés wèèk prizzeteer ik hier vèùr jullie de tekst van het lieke: Mèèn móéderlaand.

Vleei wèèk hè’k ’t Héúsdes kraantje himmel ùìtgespeld. Ik zè m’n èègen kepotverschrokken. Lèès ik daor dè se in d’n Elshout ’n bierfest hebben gehaauwen, ’n fóto d’rbij van ammel méénsen in zun Dùìts pekske. Vollegende bladzij lèès ik dè se in Drúnen ’n bierfest-ival hebben gehaauwen mi ók ’n fóto d’r bij mi s’n allen in ’n Dùìts pekske. In Drúnen haauwen ze in dézember aalt ’n Dickesfestèèn, dan trekken z’ammel ’n 19de-îws Engels pekske-n-aon. Hier in Zuijerpark en op de Vliedbèèrg (vèùr de Hàòrstéég: Vliedbaarg) gàòn ze op’t lest van déés màònd Halloween haauwen, dè’s’n Amerikaons fîst mi ammel van die aokeleke pekskes waor ge’w èègen ’n hartverzakking van verschrikt: de skeletten en de spóken ziede hier óveral al klaor hangen. Ieieiek!

È’k dè ammel bè mekare zó bezie, dan vraog ik ‘ew aaf wie èènek nog de Néderlandse fîsten viert of zón ze dè tégesworeg meschient nou vórt in Dùìtslaand, Engelaand en Amerika dóén?

Ikke hier haauw ’t bij ’t aauwverwetse alledaogse tevrejen Braobaantse lèèven. Daor haauw ik gruwelek véúl van, vèùl meer ès van al dè búítelaands geraai bè mekare! Gif mèèn mer ’n Braobaantse koffietàòfel mi-j-’n rooi-wit geblokt tàòfelklééd volgelaoien mi gekókte aaier, worstebröikes, krintemik, pèèperkoek en ’n lekker bekske thee d’rbij gekleeid ès aauwverwetse boerin mi mutske en nèùzek in de plek van ’n Dùìts bierfest in ’n Dùìts pekske. Ieder z’ne méúg!

Mèèn móéderlaand

Waor ge ’t houdoe hèùrt en de zaachte g

Waor de méénsen praoten van ‘ge’ en van ‘gij’

Waor Óóns Líéf Vrouwke-n-is, óóns Kaot, óóns taante An

Daor is mèèn Braobaant, mèèn móéderlaand

Braobaant, Braobaant, mèèn móéderlaand

Waor ge zult en balkenbrij of worstebröikes *het

Waor ge unne krintemik of *seclaodebollen *kret

Waot op ’n koffietàòfel ‘ne pèèperkoek belaandt

Daor is mèèn Braobaant, mèèn móéderlaand

Braobaant, Braobaant, mèèn móéderlaand

Waor Maos en Dommel strómen, waor de Langstraot

Waor d’r mi de carneval unne Knilles staot

Waor d’r dúínen stúíven midden op ’t laand

Daor is mèèn Braobaant, mèèn móéderlaand

Braobaant, Braobaant, mèèn móéderlaand

Waor d’r unnen *haaigraof is of ‘ne *zaandlaai

Waor d’r bos en vennen zen en ók ’n *middelhaai

Waor de grond hil èèrm is, van inkelt klapzaand

Daor is mèèn Braobaant, mèèn móéderlaand

Braobaant, Braobaant, mèèn móéderlaand

Waor d’r polders liggen om wè *dèèken héén

Waor nog bóéderijkes zen mi-j-’n *géút d’rin

Waor de boerinnen pofferden op staand

Daor is mèèn Braobaant, mèèn móéderlaand

Braobaant, Braobaant, mèèn móéderlaand

Woorden ùìt m’n woordeboek:

èènek = eigenlijk

nèùzek = lett. neusdoek = omslagdoek

het = hebt

seclaodebollen = chocoladebollen

kret = krijgt

haaigraof = lett. heigrave = sloot op de hei

zaandlaai = lett. zandlei = sloot in het zand

middelhaai = middelheide

dèèken = dijken

géút = (historische) keuken met pomp en gootsteen

Houdoe, war. Marie

Reageren? Nassau Dwarsstraat 5, 5251 KJ Vlijmen, 073-5118524, middelhaai@live.nl www.marievandemiddelhaai.nl