Commercie
Maar liefst 55 jaar geleden, om precies te zijn in de herfst van 1970, verscheen TopPop voor het eerst op de Nederlandse televisie. Nationale én internationale popartiesten traden daar op. Ik was net 17 en net als veel jongeren in de ban van de muziek van onder andere Queen, Whitney Houston, David Bowie, Michael Jackson en Elton John. Bekende namen in die tijd uit ons land waren Frank Boeijen, Golden Earring, André Hazes, Doe Maar, Herman Brood, Paul de Leeuw, Marco Borsato en René Froger. Wekelijks kon je de artiesten horen en zien. Voor ons pubers was de sensatie dat de uitvoerende groep haar nummer compleet met beeld ten uitvoer bracht. We kenden toen alleen platen en radio. Wat ik toen niet wist: de optredens waren ook commercieel van aard. Optreden bij TopPop betekende aandacht, bekendheid, platenverkoop. Als je op Youtube beelden van het programma terugkijkt, is overduidelijk te zien dat er volop geplaybackt werd. Het optreden bij TopPop van de groep Normaal uit de Achterhoek haalde de landelijke pers.
Ad Visser en Penney de Jager.
Wat was er gaande?
Normaal, de grondlegger van de boerenrock, verscheen in 1977 in het televisieprogramma TopPop met de hit Oerend Hard. Hun optreden in de studio van de AVRO in Hilversum, vol rook en stro, was een opmerkelijk contrast met de conventionele popmuziek en stond symbool voor hun boerenpunk-imago, wat leidde tot een storm aan publiciteit. De jongens met Benny Jolink voorop hadden zich gehuld in veel te grote ouwelullen kostuums. Voorafgaand aan de opnames dronken de bandleden zich flink in. De sfeer was gespannen want de band had een negatieve houding tegenover de 'kapsoneslijers in Hilversum'. Toen een vrouwelijke floormanager een opmerking maakte in de trant van boerenhufters liep het uit de hand. Spiegels werden ingeslagen en lampen vernield. De Telegraaf beschreef de gebeurtenissen op overtrokken wijze, wat het publiek kennis liet maken met Normaal en hun boodschap dat Høken synoniem staat voor Normaal (=lees: plezier maken, uit je dak gaan). De band presenteerde zich als een 'superruige' boerenpunkband. Binnen enkele weken na de uitzending van TopPop stond Oerend Hard bovenin de nationale hitparade. Mijn vrienden en ik smulden van dit nieuws. Eindelijk eens niet een gelikte band met mooie kleren maar het ruige waar we zelf zo naar verlangden. Schoppen tegen het alledaagse, tegen het burgerlijke van onze ouders en leraren.
Penney
Goed beschouwd was TopPop de voorloper van de latere clip. In de eerste jaren van het programma zag je de artiest zijn/haar lied zingen. Later werd er rondom het nummer een filmpje (=clip) vertoond dat vaak te maken had met de tekst en daarmee de boodschap van het lied. Was er geen clip en ook geen band (TopPop betaalde alleen de vliegtickets, niet het hotel, het eten enz.) die wilde komen optreden, dan werd er een beroep gedaan op danseres Penney de Jager (1948). Vaak schaars gekleed fleurde zij, later ook met de artiest erbij, nummers op; haar bijnaam was Penney te Mager. Presentator Ad Visser timmert dik vijftig jaar later nog altijd aan de weg die popmuziek heet.