Marie van de Middelhaai geeft zo’n 22 jaar rondleidingen in en rond haar boerderij uit 1650, die anno 1750 een stenen voorgevel met schuiframen kreeg en anno 1890 werd voorzien van een herd (historische huiskamer), een geut (historische keuken) met pomp en kelder, een plee met poepdoos enz. en sindsdien nauwelijks is veranderd. Marie leeft ouderwets: zij slaapt in de bedstee, breit haar eigen sokken en borstrokken, spreekt ‘t Vlijmens dialect, heeft een kabinet vol Vlijmense mutsen en eet ouderwetse (vergeten) groenten uit haar moeshof. De boerderijbiotoop (de omgeving van de boerderij) is nog ouderwets groen. Gemeente Heusden heeft, tot grote verbijstering van Marie, 2 nieuwbouwhuizen gepland vol in het zicht vanuit de historische huiskamer(ramen), waardoor de 19de-eeuwse boerensfeer van Marie haar levend museum voorgoed verloren zal gaan. Marie beschrijft wekelijks haar dagelijkse leven in de nu nog ouderwetse groene boerderijbiotoop. Óóns Marie schrééf in de afgelópen 22 jaoren bè mekare 113 liekes óver ’t aauwverwetse alledaogse eenvoudige tevrejen boerelèèven. Marie pebeert van ieder lieke ’n kort filmke te maoken mi grúún beelden van ’t bóéderijke, van binnen en van búíten, zólang dè nog kan. Ès er die medèèrn húís komen te staon, zullen die-j-’t ùìtzicht van ’t bóéderijke *verinneweren, dan is ’t aauwverwetse, sund zat, vórt vèùrgóéd vèùrbij, krek ès bè kesteeltje Stéénenburg in Kúíjk. Wilde de aauwverwetse filmkes gèère (vèùr de Hàòrstéég: gaare) zíén, dan kande die op Facebook vèènden gewóón onder de naom Marie van de Middelhaai. Déés wèèk prizzeteer ik hier vèùr jullie de tekst van m’n lieke: September.
Och méénsen, óch méénsen, ’t is al wir september. De tèèd die vliegt. Lig dè nou àòn mèèn of gàò de tèèd almèr rapper? September is hier aalt ’n drukke màònd want de twidde zàòterdag en zondeg van september dan is ’t aalt Ópen Mónementendag war; ditte jaor d’n 13de en de 14de september. Dè’s al bekaant! Ik doe daor ondertussen vèùr d’n 23ste keer àòn mee. In d’irste twee wèèken van september du-j-ik aalt van alles dàòvèùr geréèd maoken. Ik heb ’t dan zó druk ès ’n pan mi de vaastenaoved.
Ik du dan m’n heg dan knippen, de *rùìgt ùìt m’n blommentúíntje trekken, m’nen hof in visgraot *rèèven, ’t gras van m’nen dam laoten maaien en dè maaisel ammaol oprèèven en oprúímen. Gelukkeg mer dè’k knèèchten heb om me daorbij te helpen. Ès boerin op lèèftèèd zedde daor hil blij aaf, îrlek waor. Hoe meer knèèchten, hoe liever!
Ik du-j-ók aalt aauwverwetse boere-*kerwaaikes verzinnen vèùr de kiendjes vèùr de Kèènder Ópemónementendag. Ik wil ze déés jaor leren sokken stoppen: irst traolies maoken en dan daor dèùrhénen wéven. Dè hèùrt bij de nuttege handwerken, dè leren ze tégesworeg nie mir op de schóól, war. Mer góéd dè óóns Marie ze dè bij kan bringen. ’t Innegste prebléém is, dè-j-ik nie genoeg kepotte sokken heb. Om dàòrom du-j-ik hier ‘nen dringenden oproep àòn jullie ammaol om mèèn te vèùrzíén van aauw kepotte sokken, die de jong hier dan kannen stoppen. Ès ge d’r het, douw ze hier èsteblíéf in m’n bríévebus. Ge wit me te wónen, war. Avaast harstigge bedankt, ók naomes de kèènder!
September
September, september
September is wir in ’t laand
’t Nàòjaor dè komt wir gaauw
Geniet er mer van nou’t nog kan
Nog èèrpel stèèken in ‘ewe túín
zó lekker bè slaoi en bè aai en júín
September, september,
september is wir in ’t laand
September, september
September is wir in ’t laand
’t Nàòjaor dè komt wir gaauw
Geniet er mer van nou’t nog kan
Lekker kuieren zó zonder jas
èsof ’t lang nog gin nàòjaor was
September, september,
september is wir in ’t laand
September, september
September is wir in ’t laand
’t Nàòjaor dè komt wir gaauw
Geniet er mer van nou’t nog kan
Blommen plukken in ‘ewen hog
nog niks ‘ew haand wèèrm in ‘ne mof
September, september,
september is wir in ’t laand
September, september
September is wir in ’t laand
’t Nàòjaor dè komt wir gaauw
Geniet er mer van nou’t nog kan
Op ’n benkske zitten in de zon
mi-j-’n bekske thee en ’n goei bonbon
September, september,
september is wir in ’t laand
Houdoe, war. Marie
Woorden ùìt m’n woordeboek:
*rùìgt = ruigte, onkruid
*rèèven = rijven, harken
*kerwaaikes = karweitjes
*rillekes = rijtjes
Reageren? Nassau Dwarsstraat 5, 5251 KJ Vlijmen, 073-5118524, middelhaai@live.nl www.marievandemiddelhaai.nl