Marie van de Middelhaai geeft ruim 20 jaar rondleidingen in en rond haar boerderij uit 1650, die anno 1750 een stenen voorgevel met schuiframen kreeg en anno 1890 werd voorzien van een herd (historische huiskamer), een geut (historische keuken) met pomp en kelder, een plee met poepdoos enz. en sindsdien nauwelijks is veranderd. Marie leeft ouderwets: zij slaapt in de bedstee, breit haar eigen sokken en borstrokken, spreekt ‘t Vlijmens dialect, heeft een kabinet vol Vlijmense mutsen en eet ouderwetse (vergeten) groenten uit haar moeshof. De boerderijbiotoop (de omgeving van de boerderij) is nog ouderwets groen. Gemeente Heusden heeft, tot grote verbijstering van Marie, 2 nieuwbouwhuizen gepland vol in het zicht vanuit de historische huiskamer(ramen), waardoor de 19de-eeuwse boerensfeer van Marie haar levend museum voorgoed verloren zal gaan. Marie beschrijft wekelijks haar dagelijkse leven in de nu nog ouderwetse groene boerderijbiotoop. Óóns Marie schrééf in de afgelópen 21 jaoren bè mekare 112 liekes óver ’t aauwverwetse alledaogse eenvoudige tevrejen boerelèèven. Marie pebeert van ieder lieke ’n kort filmke te maoken mi grúún beelden van ’t bóéderijke, van binnen en van búíten, zólang dè nog kan. Ès er die medèèrn húís komen te staon, die-j-’t ùìtzicht van ’t bóéderijke *verinneweren, dan is ’t te laot en is ’t aauwverwetse, sund zat, vórt vèùrgóéd vèùrbij, krek ès nou bij kesteeltje Stéénenburg in Kúíjk. Wilde de aauwverwetse filmkes gèère (vèùr de Hàòrstéég: gaare) zíén, dan kande die op Facebook vèènden gewóón onder de naom Marie van de Middelhaai. Déés wèèk prizzeteer ik hier vèùr jullie de tekst van m’n lieke: Aauwe Jan en jonge Jan.

Kinde gullie ’t lieke: Aauwe Jan en jonge Jan, die gingen saomen pompen? Aauwe Jan die brak z’n béèn en jonge Jan z’n klompen! Ik docht: Wè zó-t-er toch gebeurd zèn? Ik doe dikzat pompen, mer heb nog nóòt nie m’n béèn of m’n klompen gebroken. Ik prakkezeerde m’n èègen kepot en ha d’r slaopelóòze naachten van. Mer ’t hille lieke is mer die 2 regels lang. Om toch te kannen slaopen hè’k er coupletten bij gemàòkt over wè d’r gebeurd zó kannen zèèn. Ik stel m’n èègen dàòrbij veur dè Jan en Jan bè de pomp hier op d’n Haaidèèk gongen pompen. Witte wel waor dieje witten blok stéèn op d’n hoek stàòi. Dè waar vruuger de pomp van’t haaikwetier. Daor àòn d’n dèèk wónden ammel méénsen die ‘nen bok han, die kos dan schôn vèùr ’n pàòr centen de gèèten ùìt hil de bùùrt dekken. Zunnen bok ston gemèènlek àon de *tuier neffe d’n dèèk, ge wit wel mi-j-’n touwke àòn ‘ne pin dè se krek zun rondje gras kossen frèèten.

Ik zal ‘ew wè gàòn zingen, ’t is van aauwe Jan

Die ging er ‘es ùìt pompen mi klèène Janneman

Ge zalt er al wel wéten wè d’r is geschied

Mer hoe dè in z’n wèèrk ging, dè witte gullie nie

Aauwe Jan waar taggeteg en jonge Jan waar twee

’t Menneke ging zo gèère mi zunnen opa mee

Hij líép op houteren klumpkes en ópa mi ‘ne stok

Zó gingen ze ùìt pompen, mer daor ston ‘nen bok

Diejen bok die waar d’n dekhengst van hil ’t haaikwetier

Alleman mi gèèten ha in diejen bok plezier

Hij ston-t-er àòn de tuier mer hij trok z’n touwke los

Toen waren Jan en Janneman saomen flink de klos

D’n bok die bokte ópa’s tegen z’ne stok

mer ópa nie te flauw mepte toen d’n bok

D’n bok die wier toen raozed en hij bokte ópa’s om

Die braak er toen z’n been, z’n broek stón himmel krom

D’n bok die zaag toen Jannemanne op z’n sökskes staon

De klumpkes in de haand, klaor om diejen bok te slaon

Mer d’n bok die bokte de klumpkes ùìt z’n haand

Ze braken baai in twee, Jantje schrîwde moord en braand

Toen kwaam de bùùrt gelópen mi spaoi en riek en rèèf

Zó gingen ze tesaomen diejen bok te lèèf

Ze brochten mi de *kréúge ópa’s toen nàòr húís

Jantje kréég nei klumpkes en d’n bok die blééf vórt … kúís!

Aauwe Jan en jonge Jan die gingen saomen pompen

Aauwe Jan die brak z’n béèn en jonge Jan z’n klompen

Woorden ùìt m’n woordeboek:

*tuier = touw of ketting aan ’n pin

*kréúge = kruiwagen

Reageren? Nassau Dwarsstraat 5, 5251 KJ Vlijmen, 073-518524, middelhaai@live.nl www.marievandemiddelhaai.nl