Marie van de Middelhaai geeft ruim 20 jaar rondleidingen in en rond haar boerderij uit 1650, die anno 1750 een stenen voorgevel met schuiframen kreeg en anno 1890 werd voorzien van een herd (historische huiskamer), een geut (historische keuken) met pomp en kelder, een plee met poepdoos enz. en sindsdien nauwelijks is veranderd. Marie leeft ouderwets: zij slaapt in de bedstee, breit haar eigen sokken en borstrokken, spreekt ‘t Vlijmens dialect, heeft een kabinet vol Vlijmense mutsen en eet ouderwetse (vergeten) groenten uit haar moeshof. De boerderijbiotoop (de omgeving van de boerderij) is nog ouderwets groen. Gemeente Heusden heeft, tot grote verbijstering van Marie, 2 nieuwbouwhuizen gepland vol in het zicht vanuit de historische huiskamer(ramen), waardoor de 19de-eeuwse boerensfeer van Marie haar levend museum voorgoed verloren zal gaan. Marie beschrijft wekelijks haar dagelijkse leven in de nu nog ouderwetse groene boerderijbiotoop. Óóns Marie schrééf in de afgelópen 21 jaoren bè mekare 112 liekes óver ’t aauwverwetse alledaogse eenvoudige tevrejen boerelèèven. Marie pebeert van ieder lieke ’n kort filmke te maoken mi grúún beelden van ’t bóéderijke, van binnen en van búíten, zólang dè nog kan. Ès er die medèèrn húís komen te staon, die-j-’t ùìtzicht van ’t bóéderijke *verinneweren, dan is ’t te laot en is ’t aauwverwetse, sund zat, vórt vèùrgóéd vèùrbij, krek ès nou bij kesteeltje Stéénenburg in Kúíjk. Wilde de aauwverwetse filmkes gèère (vèùr de Hàòrstéég: gaare) zíén, dan kande die op Facebook vèènden gewóón onder de naom Marie van de Middelhaai. Déés wèèk prizzeteer ik hier vèùr jullie de tekst van m’n lieke: Moeshof
M’n aarbeien beginnen al róòd te worren krek ès m’n *béziën. M’n *korsen zen nog mer oranjegeel. Mer de spréèuwen, de mèèrels, de kôlmiskes, de mussen en de kraaien vèènen dè góéd genoeg. ’n Zàòterdag kwaam er ’n vlucht van wel ‘n 100 spréèuwen in m’n korsebóòm vallen. Ge zaagt de bóòm er gewóón van schudden. Ze han véúl léút, dè konde van wèèd aaf hil góéd heuren, mer ikke nie, dè begrepte. Twee daog zaten ze d’r in, mer vandaog ginnen éène. Ik maag lijen dè se ammel bùìkpent hebben gekregen van mi vol móélen *grúún korsen jatten. Ik hóòp dè ze wegblèèven, dè-j-ik ditte jaor d’r èèges toch kan plukken, rooi dan.
Ik heb ók volop slaoi en andivie en nog krek ‘ne kóòk *kéèltjes. M’n èèrepel (vèùr de Hàòrstéég: aarepel) stàòn schôn in bluui, krek ès m’n *hauwkes en m’n moffebônnen. Mer de lúís hebben de leste-n-ók gevonden, ge kint ze wel, die zwarte lúís. ’t Is alle jaoren wè, war, in ‘ewe moeshof.
Marie van de Middelhaai.
De moeshof
Bè-j-óóns in de moeshof daor hebben wij
*peeikes, ja, peeikes, mi praai d’r bij
knolderaop, knolderaop, selderij
slaoi, júín en èèrepel al op ’n rij
en sprúíten, ja, sprúíten mi króten en krul
Dè’s waor’k m’n bùìkske mee vul
Ik moet in ’t vèùjaor àòn’t spaoien gaon
en mesten, ja, mesten en gieren gaon
regel vèùr régel àòn’t zaaien gaon
en schoefelen, schoefelen overal
tégen ’t onkrúídverval
En ès’t in de zómer dan dréùg is
pompen, ja, pompen gelèèk ‘ne vis
en gíéten, ja, gíéten mi laofenis
en spúíten, ja, spúíten mi braandnittelgier
tégen ’t ongedíért
Bij óóns in de moeshof daor hebben wij
lúízen, ja, lúízen, echt rij vèùr rij
en mollen, ja, mollen d’r ók nog bij
ja, eerlijk, ’t begint al in mei
mi rupsen, ja, rupsen bekaant miljóén
Wè kande daor toch àòn dóén?
Bij óóns in de moeshof daor hebben wij
peeikes, ja, peeikes mi praai d’r bij
knolderaop, knolderaop, selderij
slaoi, júín en èèrpel al op ’n rij
en sprúíten, ja, sprúíten mi króten en krul
dè’s waor’k m’n daogen mi vul
Woorden ùìt m’n woordeboek:
béziën = bessen
korsen = kersen
gruun = groen/onrijp
keeltjes = raapstelen
hauwkes = peultjes
peeikes = worteltjes
Reageren? Nassau Dwarsstraat 5, 5251 KJ Vlijmen, 073-518524, middelhaai@live.nl www.marievandemiddelhaai.nl