Verleje week ging ’t nieuws over pestgedrag. Dè ies wir volop actueel op school. Wè dè betreft ies ‘r dus niks veraanderd deur de jaóren heen. Peste op school ies van aller tijde. Dè waar in men jeugd nie aanders. Natuurlijk leve we nou in aandere tijde en ies de jeugd veul mondiger geworre. D’r wordt meer gepraót via berichtjes op d’n telefoon dan dè ze gewoon ’n gesprek aón gaón. Sommigte hebbe d’r zelfs schrik van om iemand gewoon te belle. Efkes ’n appje sture ies veul hendiger en dan krijde gin discussies. Gé krijgt hooguit ’n appje truug es ze ’t er nie mee eens zen.

Ik ben nie van de verhaóle dè vrúger alles beter was. Tijde veraandere en daór moete we in mee. Het gedrag op school ies veraanderd. Nou zitte ze in de pauze op durre telefoon, want die moet onder de les in ’n kaastje worre opgeborge. Vrúger bestond dè gewoonweg nie. Wij han alleen oog veur de speulplaóts. Naór buite en spellekes doen. Mekaór aachternaó zitte mee tikkertje of voetje van de grond.

Ik ben in de 1e klas nog begonne op de Bernardusschool in de Ketsheuvel. ’n Heul auw klóstergebouw mee aachter op de speulplaóts nog ronde stene muurkes van de auw kapel waór aaltij ’n Mariabeeld gestaón haj. Dè waar ’t leste jaór detter nog ’n aparte jongens en meskes school was. Toen ik naór de 2e klas ging moesse me verhuize naór de Mariaschool en wiere de jongens en meskes bij mekaór gezet. Dè waar wel erg wenne want wij kwaame nie van ’t dúrp. Al wè uit ’t Hoekske kwaam ware mar boere. Die telde nie mee. Een zeker nie bij de meskes. We wiere mee de nek nog nie aóngekeke en heurde d’r nie bij. Collectief peste. Ze gooide mekaór op de speulplaóts tegen oons aón en dinne dan net of wij besmet ware. Ofdè wij stonke omdè we mar boere keinder ware. Bij de jongens viel dè wel mee. Sommigte dinne wè uit de hoogte en dochte dè ze meer ware es wij, mar echt peste viel wel mee. Nou han wij nogal ’n sterk blok mee alle jongens uit ’t Hoekske. We ware toch gauw mee ’n man of tien en kwaame aaltij veur mekaór op. Es ‘r ruzie waar en d’r moes geklópt worre dan dinne wij nie onder veur die jong van ’t dúrp.

D’r ware genoeg spellekes waór wij aaltij aón de betere haand ware. Bij voorbeeld mee knikkere. Es we knikkerde mee n’n knikkerpot in de grond dan wonne we haóst aaltij. Om de burt gooie en degene die ’t dichts bij of in de pot gooide die won alle knikkers van die burt. Mistal in groepkés van zo’n man of vijf. ’t Hoekske tegen de Ketsheuvel. Soms wel twee of drie knikkerkuile naóst mekaór.

Nog spannender wier ’t bij ’t vuiste. Alleman begon mee tien knikkers. Bij elke beurt moester minimaól één tot maximaól vijf in oewe vuist stoppe. Alle vuiste tegen mekaór en dan raóje hoeveul knikkers gé mee z’n alle in oew haand hat. Degene die ’t goed raójde kreeg alle knikkers. Alle daóg kwaame we mee tien knikkers naór school en ginge mee de broekzakke vol wir naór huis. Daór konne die Ketsheuvelse nie tegenop.

En wè denkte van haktolle. De meskes han van die lange rijgte tolle die ze mee ’n zwipke liete draaie. Mar de jongens han van die echte haktolle die op n’n luchtballon lijke. Daór draaide we nun lange veter op en hielde daór van ’t eindje vaast. D’n haktol viete we tuusse duim en wijsvinger mee de punt omhoog. N’n echte staóle punt die vlijmscherp geslepe wier. Es dan ’n aander zunne tol geworpe haj en die stond te draaie op de grond dan prabeerde wij oonze tol d’r bovenop te gooie. Es gé ‘m dan goed raókte, vol op de punt van jouwe tol, dan klapte hij ope en waar ’t gedaón mee de concurrent.

’t Ging ‘r soms ruig aón toe mar ’t bleef kinderspel. Es wij vrúger iemand nun hak zette dan waar ’t nie meer dan nun tol. ’t Peste van tegesworrig ies van ’n heul aander kaliber en wordt meteen veul brejer uitgedraóge. Ik mag hope detter genoeg aóndacht veur ies om ’t in te damme. Kiendjes moete onbezúrgd kunne opgroeie en mee veul plezier kunnen truug denke aón de laógere school. Laóte we ze mar helpe en ‘r op tijd werk van maóke es ’r iets vrimds gemeld wordt.

Jan Sprangers