Met genoegen woont Hank Nooteboom (Tilburg, 1939) in de voormalige stadsboerderij aan de Herptseweg in Heusden. “Het opknappen van historische panden zit in mijn genen. Sommige mensen vragen zich af waaraan ik op mijn leeftijd nog begonnen ben. Daar glimlach ik om. Het geeft voldoening om dit rijksmonument weer glans te geven”, aldus de voormalige textielondernemer.

Door Hans van den Eeden

Jarenlang stond het boerencomplex, na het overlijden van boer Theo Kuijpers, te koop. Dat is sinds jaren voltooid verleden tijd.

Nooteboom is in erfgoedkringen een goede bekende. Zo restaureerde hij in Den Bosch in de Hinthammerstraat de panden De Gulden Wan en Het Rooie Leeuwke. Als waardering werd aan hem de plaquette van de Kring Vrienden van ’s-Hertogenbosch uitgereikt. Ook in Winssen, Beuningen en Nuenen heeft hij zijn restauratiesporen achtergelaten. Naast monumentale panden heeft Nooteboom ook een passie voor oude auto’s.

Gedreven vertelt Nooteboom, dat de boerderij en de stal stukje bij beetje worden opgeknapt. Bij het afgeven van vergunningen gaat de gemeente Heusden niet over een nacht ijs. “Omdat het een monument is hebben we overleg met afdeling Welstand van de gemeente Heusden. Dit vraagt veel geduld van me. Regelmatig komen oudere Heusdenaren een kijkje op deze plek nemen. Dan komen de nostalgische verhalen los. Verder scharrel ik met het zicht op de molen wat rond en geniet ik intens van deze mogelijk laatste plek. Omdat het restaureren van oude panden in mijn genen zit, kan je nooit in de toekomst kijken. Toegegeven: ik ben wat onrustig, maar dat zit nu eenmaal in mijn bloed.”

Direct achter het erf ligt een tuin, die tot aan de wallen loopt met uitzicht op een molen. “Naast restauratie is de inrichting van de woning in negentiende eeuwse sfeer van belang. Daarom ben ik attent op authentieke materialen. Zowel in Nederland als in België en Frankrijk kijk ik naar dergelijke materialen. Vaak kom je op rommelmarkten en kringloopcentra bijzondere ornamenten uit de negentiende eeuw tegen. Deze verwerk ik dan weer in de woning”, aldus Hank Nooteboom.

Met Monumentendag namen velen een kijkje in het bijzondere complex. Op deze dag werd bevestigd, dat de boerderij met woonhuis rond 1875 is gebouwd. De boerderij heeft twee bouwlagen. “De gevels zijn gegroefd en gecementeerd. De vensters hebben ronde schouders en de stucwerkomlijstingen hebben een kuifbekroning en T-ramen. De cultuurhistorische waarde is hoog”, stelt de Rijksdienst voor Monumentenzorg.

Janus Kuijpers

De laatste boer was Theo Kuijpers. Na zijn overlijden werd het complex in drie delen verkocht. De boerderij van Kuijpers was een van de laatste in de vesting. De schuur aan de linkerzijde dateert uit 1955. Het pand, dat voor een deel rijksmonument is, heeft haar oorspronkelijke woning behouden. “Omdat ik heel mijn leven op deze boerderij heb gewoond ben ik ermee vergroeid”, vertelde Theo Kuijpers nog voor zijn overlijden. ”Ondanks dat ik geen boer meer ben, zijn mijn herinneringen nog levendig. Ik weet nog goed, dat ik samen met mijn vader Janus op de fiets met de melkbussen naar het weiland op het eiland Nederhemert reed. Daar werden onze koeien gemolken. De melkbussen werden daarna weer opgehaald door de Heusdense melkfabriek. We gingen met het gratis pontje van het Bernse Veer naar het katholieke Bern. Als we langs de voormalige abdij kwamen deden we, met een glimlach, uit respect onze pet even af. Veel boeren uit Heusden hadden op Nederhemert-zuid land. Ik hoorde, dat, als compensatie, mede daardoor het pontje van het Bernse veer altijd gratis zou blijven.”

Paard en wagen

“Verder hadden we enkele percelen weiland in Babyloniënbroek,. Met paard en wagen is dat ruim een uur heen en dan ook weer terug. Lopend deden we er ruim twee uur over. Opgeteld waren we vier uur op pad. In verband met de afstand werden deze percelen gebruikt als hooiland en voor begrazing van jong vee. In het voorjaar werd dit vee er, bij voorkeur op woensdagmiddag, heen gebracht. We liepen dan vanaf de Heusdense brug langs onverharde wegen”, aldus Kuijpers. In de nacht van 4 op 5 november 1944 brandde er een schuur van boer Janus Kuijpers af. Dit was ook het geval met de nabijgelegen Sint Catharinakerk. Als overheidscompensatie van de geleden oorlogsschade werd er door boer Kuijpers een nieuwe stenen schuur, bij zijn woning gebouwd. Bijzonder aan Heusden is, dat iedere woning zijn eigen verhaal heeft.