Het kerkhof van de parochie Wonderbare Moeder krijgt er een nieuwe dimensie bij: een voormalig weiland is ingericht voor natuurlijk begraven. Hierdoor bestaat deze begraafplaats nu uit drie delen, naast een traditioneel kerkhof, een urnen- en een natuurlijke begraafplaats.
In 2018 spreekt pastoor Dieter Hedebouw de beheerder van het kerkhof, Piet Jonkers, aan. Steeds meer mensen lieten de pastoor weten dat ze wel begraven willen worden, maar hun nabestaanden niet wilden opzadelen met het onderhoud van het graf en gedoe rondom grafrechten. Natuurlijk begraven zou de oplossing zijn. Daar komt bij dat de parochie een stuk grond bij het kerkhof heeft, dat ooit was verhuurd aan een boer. Bij de bouw van de wijk 'De Gorsen' is het deel naast het kerkhof braak komen te liggen.
Toch heeft het jaren geduurd voordat de begraafplaats kon worden gerealiseerd. Dat had alles te maken met nóg een stuk bouwgrond van de kerk. Plan was samen met dit initiatief in één keer het bestemmingsplan te laten veranderen, van agrarisch naar begraafplaats en wonen. Maar de provincie ging niet akkoord. Er moest niet één woning worden gebouwd, maar het plan werd uitgebreid naar vijftien. Dus bestemmingsplannen en dergelijke moesten worden gewijzigd, een tijdrovend proces.
Rustiek overzicht
Natuurlijke begraafplaats
Natuurlijk begraven hier in de directe omgeving verschilt van een natuurbegraafplaats gelegen in een natuurgebied of een bos. Een belangrijke overeenkomst is dat de overledene in afbreekbare materialen ter aarde wordt besteld. In een lijkwade, een rieten mand of een onbewerkte houten kist. De kleding van de overledene mag ook geen kunststoffen bevatten. Er worden geen grafzerken geplaatst, alleen een uniforme houten plaquette. Gemaakt van hout van hergebruikte meerpalen, dat hout is zonder impregnering heel duurzaam. In de plaquette zal de naam, geboortedatum en dag van overlijden van de overledene worden gegraveerd. Op het natuurlijke deel van het kerkhof staat al een voorbeeld. Echtparen worden niet naast, maar boven elkaar begraven als zij dat willen, dubbeldiep begraven heet dat. Het grafrecht voor dit deel van het kerkhof is 30 jaar. Dat is een minimum, er wordt pas geruimd wanneer het natuurlijke deel vol is en niet meer uitgebreid wordt. Nabestaanden worden niet meer benaderd voor verlenging van het grafrecht en hebben ook geen onderhoud van een grafzerk dus. Om verwildering tegen te gaan wordt het speciale langzaam groeiende gras enkele keren per jaar gemaaid.
Renovatie traditionele kerkhof
Het traditionele kerkhof is ook grondig gerenoveerd. Alle paden zijn vernieuwd en de Calvarieberg, het centrale punt op het kerkhof, is helemaal gerestaureerd. Onze Lieve Heer was heel broos geworden. Toen die van het kruis afgehaald werd, viel Hij in wel honderd stukken uiteen. Na restauratie samen met de andere beelden ziet het er weer als nieuw uit. Het kerkhof ziet er fraai uit, een aantal historische graven geven een rustieke sfeer. Mede te danken aan de vrijwilligers, die de schoffel en de snoeischaar regelmatig ter hand nemen.
Maar daar blijft het niet bij. Een tijd terug is er een bijeenkomst geweest van de Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen. Insteek: hoe katholieke begraafplaatsen zó in te richten dat het er prettiger toeven is. Een plek om tot rust te komen, misschien te mediteren. Daar zal het kerkhof nog een slag in maken, vooral wat beplanting betreft. Dus heeft beheerder Piet Jonkers landschapsarchitect Loes Lijmbach gevraagd om een plan te maken voor passende beplanting.
Wel zijn er spelregels opgesteld om begraven te worden op het katholieke kerkhof. Je bent gedoopt en moet wonen binnen de parochie Wonderbare Moeder, of je bent geboren in Elshout. De uitvaart hoeft niet in de kerk plaats te vinden, maar je stemt er wel mee in dat de priester of diaken een gebed uitspreekt als de overledene wordt begraven. Dit geldt zowel voor het traditionele kerkhof als de urnen en de natuurlijke begraafplaats.
De verwachting dat begraven geen toekomst meer heeft is in tegenstelling tot de oprichting van vele herinneringstekens. Voor gebeurtenissen uit het verre verleden als slavernij en oorlogen, voor slachtoffers van rampen en ongevallen. Logisch dat ook voor mensen die je dierbaar waren een gedachtenisplek wordt gecreëerd. Een graf, in welke vorm dan ook, is een plek om te gedenken, te herinneren of troost en inspiratie te vinden. Het kerkhof bij de St. Janskerk wordt door de renovatie en de nog volgende vergroening met struiken en bomen een rustgevende plaats in onze drukke samenleving.
Voor informatie: begraafplaats@wonderbaremoeder.nl of tijdens een komende info avond.